Het orgel in de Grote of Lebuinuskerk te Deventer

In 1836-1839 bouwde Johann Heinrich Holtgräve (1798-1844) te Deventer het tegenwoordige orgel in neo-renaissance stijl. Hij nam daarbij vele delen (waaronder diverse registers en de volledige windvoorziening) over uit het voorgaande orgel, dat dateerde uit de 16e eeuw.De geschiedenis van het instrument reikt terug tot de tijd waarin Jan Pz. Sweelinck’s grootvader en oom als organisten aan de Lebuinuskerk waren verbonden. Maar over de veranderingen die het orgel in de eerste eeuwen heeft ondergaan weten we lang niet alles. Bekend zijn de herstelwerkzaamheden in 1616 van Jan Morlet II uit Arnhem. Bij deze (en andere) gelegenheid werd Jan Pz. Sweelinck als visitator betrokken. Het orgel is in 1616 naar de noordzijde van de kerk verplaatst. In 1664 werd een nieuwe kast voor het orgel gemaakt en was Jan Smit(s), die van 1663 tot 1667 te Deventer woonde, bij de bouw van het orgel betrokken. Helaas zijn er geen gegevens bekend van de grote vernieuwing die Frans Caspar Schnitger in 1720-22 uitvoerde. Er is geen contract bewaard gebleven. Op 2 september 1720 besloot de magistraat, na lezing van ‘de bestekken der reparatie van ’t orgel in de Groote Kercke, overgegeven door den orgelmaker Snitger’ om ‘te accorderen over het concept, waerin mede de Vox Humana begreepen is.’ Schnitger plaatste in de orgelkast uit 1665 een orgel met drie manualen en aangehangen pedaal.

Lees verder bij de bron

Hoofdwerk: 
Prestant 16'
Bourdon 16'
Octaaf 8'
Roerfluit 8'
Octaaf 4'
Gemshoorn 4'
Quint 3'
Octaaf 2'
Mixtuur IV-VIII
Sesquialter IV discant
Cornet V discant
Fagot 16'
Trompet 8'

Rugpositief: 
Prestant 8'
Holpijp 8'
Quintadeen 8'
Octaaf 4'
Roerfluit 4'
Quint 3'
Octaaf 2'
Fluit 2'
Mixtuur III-IV
Trompet 8'
Dulciaan 8'
Tremulant opliggend

Bovenwerk: 
Baarpijp 8'
Holpijp 8'
Viola di Gamba 8'
Octaaf 4'
Openfluit 4'
Quintfluit 3'
Woudfluit 2'
Tertsfluit 1 3/5'
Sifflet 1'
Trompet 8'
Vox Humana 8'
Tremulant opliggend

Pedaal: 
Prestant 16'
Subbas 16'
Octaaf 8'
Fluitbas 8'
Quint 6'
Octaaf 4'
Fluit 4'
Bazuin 16'
Trompet 8'
Trompet 4'

Koppelingen
Pedaal - Hoofdwerk
Hoofdwerk - Rugwerk (bas/discant)
Rugwerk - Hoofdwerk (bas/discant)
Hoofdwerk - Bovenwerk (bas/disc.)

Toonhoogte: A1 = 452 Hz
Temperatuur: evenredig zwevend

Manuaalomvang: C-f3
Pedaalomvang: C-d1

Foto's: Minne Veldman